KWDV Dendermonde
Kweektip: de zoete aardappel of bataat.
Aardappeleters, dat zijn de volkstuinders wel. Er worden in elk geval heel wat aardappels gekweekt op het Land van den Akker. Er worden tips uitgewisseld, er wordt gepocht met de grootste en de meest smakelijke. En als de plaag toeslaat of de oogst tegenvalt, zijn de frustraties groot…
Deze kweektip handelt niet over die aardappels; de bataat die ook zoete aardappel wordt genoemd is zelfs geen lid van nachtschade familie waartoe de veel gekweekte patatjes behoren. De bataat is een winde-achtige, wat wellicht de weelderig uitgroeiende bladeren verklaart. Het zijn wel allebei knolgewassen die graag groeien onder aangekuilde aarde, maar de bataat is groter en wat grilliger van vorm dan de doorsnee aardappel.
Al enkele jaren kweek ik bataten in mijn volkstuin en tot nu toe was de oogst zeer geslaagd. Ik geef in enkele puntjes weer hoe ik het aanpak. Misschien werkt het inspirerend of komen er aanvullingen van medetuiniers… En wie weet verschijnt er dan over enige jaren wel een artikeltje in de Nieuwsbrief dat begint met: Bataateters, dat zijn de volkstuinders wel…
• Knollen of plantjes:
Wie vanuit de knollen zelf wil vertrekken, kan op het internet allerlei kweektips vinden, maar je kunt ook jonge plantjes aankopen in verschillende tuincentra. Het zelf opkweken van plantjes vanuit de knollen is nogal bewerkelijk, daarom werk ik zelf met aangekochte planten. Wie wil experimenteren met eigen stekken uit bataatknollen kan bijvoorbeeld terecht op de website Diana’s mooie moestuin: https://www.mooiemoestuin.nl/groenteteelt/wortelgewassen/zoete-aardappel/
• Variëteiten
Er zijn oranje, paarse en witte bataten: de witte soort is de meest zoete, de paarse de minst zoete. Het meest bekende is wellicht de oranje bataat. Het loont de moeite om verschillende variëteiten uit te proberen en te combineren in gerechten.
• Plantwijze
Ik plant bataat in aangehoogde rijen (ruggen) vanaf midden mei aangezien de planten vorstgevoelig zijn. De aangeraden plantafstand in de rij is 30cm, tussen de rijen 75 tot 90 cm. Op onze panden kunnen er een 7-tal planten in één rij worden gezet. Omdat bataten zuiderse planten zijn, moet je ze tijdens de hele groei warm houden. Ik doe dit door aardbeiplastiek aan te brengen (uiteraard met plantgaten erin). Als je de aardbeiplastiek met zorg behandelt, kan die verschillende seizoenen worden gebruikt, wat de duurzaamheid dan weer ten goede komt.
• Kruipen of klimmen
Bovengronds vormen de planten lange uitlopers, je kunt ze over de bodem laten kruipen maar het lukt ook prima om ze op een hekwerkje te laten klimmen. Op die manier bespaar je ruimte en bovendien is het gemakkelijker om ook van het blad te oogsten. Niet alleen de knollen zijn eetbaar, ook de bladeren kunnen worden gebruikt en kunnen bereid worden zoals spinazie. De plant moet voldoende bladeren kunnen vormen om te kunnen groeien maar de groei is doorgaans zo weelderig dat er gerust ook enkele keren blad kan worden geoogst.
• Oogsten en bewaren
De oogsttijd voor bataat is begin tot midden oktober (de grondtemperatuur mag niet te laag worden, anders zouden de knollen minder lang bewaren). Het bewaren van de knollen is bij mij vorig jaar wat tegen gevallen. Vanaf januari ging de kwaliteit snel achteruit. Dit komt misschien omdat ik de knollen te koud heb gestockeerd. Ze moeten blijkbaar warm en zoveel mogelijk naast elkaar en niet op elkaar worden opgeslagen. Zeker in het begin van de bewaartijd is de temperatuur van belang. In het koude schuurtje waar ik ze had gelegd, voelden ze zich waarschijnlijk niet goed thuis. Volgende keer hopelijk beter dus…
• Het belangrijkste werk: bataten bereiden en opeten
Op het internet vind je heel wat ideeën om bataten klaar te maken. Zie bijvoorbeeld: https://www.leukerecepten.nl/7-manieren-om-zoete-aardappel-te-bereiden/
Een van mijn favoriete recepten is bataatsoep:
Ingrediënten: 1 kg. bataat, 1 grote ui, 1 eetlepel olie, 2 theelepels geraspte, verse gember (gedroogd kan ook, maar dan wat minder gebruiken), 1 eetlepel curry, 1à2 teentjes look, 1 klein handvol gehakte koriander (wie niet van koriander houdt, laat dit ingrediënt uiteraard gewoon weg), 1 liter kippen- of groentebouillon, kokosmelk (klein brikje)
Bereiding: Verhit de olie en fruit ui, look, gember en curry. Voeg de zoete aardappel (geschild en in blokjes gesneden) toe, roer en giet de bouillon erbij. Laat ongeveer 20’ sudderen tot de bataten gaar zijn (houd het deksel op de pot). Aan het eind van de kooktijd mag de koriander er bij. Laat deze nog even meekoken en mix de soep. Voeg naar smaak kokosmelk toe.
Met dank aan Veerle Uyttersprot voor het schrijven van dit artikel.
Deze kweektip handelt niet over die aardappels; de bataat die ook zoete aardappel wordt genoemd is zelfs geen lid van nachtschade familie waartoe de veel gekweekte patatjes behoren. De bataat is een winde-achtige, wat wellicht de weelderig uitgroeiende bladeren verklaart. Het zijn wel allebei knolgewassen die graag groeien onder aangekuilde aarde, maar de bataat is groter en wat grilliger van vorm dan de doorsnee aardappel.
Al enkele jaren kweek ik bataten in mijn volkstuin en tot nu toe was de oogst zeer geslaagd. Ik geef in enkele puntjes weer hoe ik het aanpak. Misschien werkt het inspirerend of komen er aanvullingen van medetuiniers… En wie weet verschijnt er dan over enige jaren wel een artikeltje in de Nieuwsbrief dat begint met: Bataateters, dat zijn de volkstuinders wel…
• Knollen of plantjes:
Wie vanuit de knollen zelf wil vertrekken, kan op het internet allerlei kweektips vinden, maar je kunt ook jonge plantjes aankopen in verschillende tuincentra. Het zelf opkweken van plantjes vanuit de knollen is nogal bewerkelijk, daarom werk ik zelf met aangekochte planten. Wie wil experimenteren met eigen stekken uit bataatknollen kan bijvoorbeeld terecht op de website Diana’s mooie moestuin: https://www.mooiemoestuin.nl/groenteteelt/wortelgewassen/zoete-aardappel/
• Variëteiten
Er zijn oranje, paarse en witte bataten: de witte soort is de meest zoete, de paarse de minst zoete. Het meest bekende is wellicht de oranje bataat. Het loont de moeite om verschillende variëteiten uit te proberen en te combineren in gerechten.
• Plantwijze
Ik plant bataat in aangehoogde rijen (ruggen) vanaf midden mei aangezien de planten vorstgevoelig zijn. De aangeraden plantafstand in de rij is 30cm, tussen de rijen 75 tot 90 cm. Op onze panden kunnen er een 7-tal planten in één rij worden gezet. Omdat bataten zuiderse planten zijn, moet je ze tijdens de hele groei warm houden. Ik doe dit door aardbeiplastiek aan te brengen (uiteraard met plantgaten erin). Als je de aardbeiplastiek met zorg behandelt, kan die verschillende seizoenen worden gebruikt, wat de duurzaamheid dan weer ten goede komt.
• Kruipen of klimmen
Bovengronds vormen de planten lange uitlopers, je kunt ze over de bodem laten kruipen maar het lukt ook prima om ze op een hekwerkje te laten klimmen. Op die manier bespaar je ruimte en bovendien is het gemakkelijker om ook van het blad te oogsten. Niet alleen de knollen zijn eetbaar, ook de bladeren kunnen worden gebruikt en kunnen bereid worden zoals spinazie. De plant moet voldoende bladeren kunnen vormen om te kunnen groeien maar de groei is doorgaans zo weelderig dat er gerust ook enkele keren blad kan worden geoogst.
• Oogsten en bewaren
De oogsttijd voor bataat is begin tot midden oktober (de grondtemperatuur mag niet te laag worden, anders zouden de knollen minder lang bewaren). Het bewaren van de knollen is bij mij vorig jaar wat tegen gevallen. Vanaf januari ging de kwaliteit snel achteruit. Dit komt misschien omdat ik de knollen te koud heb gestockeerd. Ze moeten blijkbaar warm en zoveel mogelijk naast elkaar en niet op elkaar worden opgeslagen. Zeker in het begin van de bewaartijd is de temperatuur van belang. In het koude schuurtje waar ik ze had gelegd, voelden ze zich waarschijnlijk niet goed thuis. Volgende keer hopelijk beter dus…
• Het belangrijkste werk: bataten bereiden en opeten
Op het internet vind je heel wat ideeën om bataten klaar te maken. Zie bijvoorbeeld: https://www.leukerecepten.nl/7-manieren-om-zoete-aardappel-te-bereiden/
Een van mijn favoriete recepten is bataatsoep:
Ingrediënten: 1 kg. bataat, 1 grote ui, 1 eetlepel olie, 2 theelepels geraspte, verse gember (gedroogd kan ook, maar dan wat minder gebruiken), 1 eetlepel curry, 1à2 teentjes look, 1 klein handvol gehakte koriander (wie niet van koriander houdt, laat dit ingrediënt uiteraard gewoon weg), 1 liter kippen- of groentebouillon, kokosmelk (klein brikje)
Bereiding: Verhit de olie en fruit ui, look, gember en curry. Voeg de zoete aardappel (geschild en in blokjes gesneden) toe, roer en giet de bouillon erbij. Laat ongeveer 20’ sudderen tot de bataten gaar zijn (houd het deksel op de pot). Aan het eind van de kooktijd mag de koriander er bij. Laat deze nog even meekoken en mix de soep. Voeg naar smaak kokosmelk toe.
Met dank aan Veerle Uyttersprot voor het schrijven van dit artikel.
